Friday, August 8, 2014



Likas Yaman, Yamang Lupa


     Isa sa pinakamahalagang mga likas na yaman ng bansa ang malawak na lupa. Batayan ito na kaulanarang pambansa. Dito nakasalalay ang buhay ng tao, mga halaman at hayop. Sa kabuuang lawak ng lupain ng Pilipinas na tinatayang umaabot sa 300,000 kilometro kwadrado, 28.3 bahagdan nito ang binubuo ng mga sakahan.Bukod sa mga lupang pansakahan ng bansa, may mga lupa ring pangkomersiyo, pantirahan, pampalaruan at panlibangan.Maraming uri ng pananim ang pinatutubo rito na kadalasay nagbibigay ng masaganang ani dahil sa matabang lupa at magandang klima. Hindi lamang ang kapatagan ang ginagamit na taniman ng mga magsasaka. Ang mga gilid ng bundok ay tinataniman din tulad ng Hagdan-hagdang palayan ng Ifugao, mga Talampas ng Bukidnon at Batangas. May pakinabang din tayo sa mga lupang malapit sa ilog na may matabang lupa at mga lambak tulad ng Lambak Trinidad sa Benguet.
Ang Yamang Lupa ay ang mahahalagang tanawin sa ating bansa na dapat inalagaan dahil dito nakikilala ang ating bansa sa mga likas na yaman na mayroon tayo. Bawat bansa ay mayroong mahahalagang tanawin. Ang mga halimbawa ng ating mga yaman lupa ay burol, bundok, talampas, baybayin, lambak at kapatagan. Sa panahon ngayon madami na ang mga nasisirang mga magagandang tanawin ng ating bansa dahil sa mga sakuna. Dapat sumali tayo sa organisasyon na tumutulong sa kalikasan para mabalik ito o kaya magkawang-gawa na lang tayo. Dapat mapreserba natin ito dahil dito tayo kumukuha ng ating mga pangangailangan sa buhay. Dapat gumagawa tayo ng mga magagandang gawain na hindi nakakasira sa kalikasan. 

Sa ating panahon ngayon, bihira lamang ang nakakaisip ng mga resulta ng mga ginagawa natin sa kalikasan. Matagal na panahon na rin ang nakalipas kung kailan nakakita tayo ng isang lawa na kasing linaw ng tubig inumin. Mga bundok na punong-puno ng mga puno; kay lamig ng ihip ng hangin at tahimik. Mga tanawin na nakakaagaw-hininga tulad ng mga matataas na bundok, terraces, bulubundukin, at iba pa. Ano na pa kaya ang mangyayari sa mga ito kung patuloy pa rin ang ating irresponsibilidad sa pagtapon ng ating mga basura at paglaganap ng polusyon? Itong mga bagay na ito na hindi na naipamahagi sa atin ng dating henerasyon ay tinatamasa nating isipin at hanapin. Tunay na kakaiba talaga ang kagandahan ng kalikasan.
            Ang yamang lupa ay konektado rin sa mga iba pang uri ng yaman na meron tayo sa bansa. Tulad ng yamang tubig, ito rin ang nakakaapekto sa malaking porsyento ng Global warming na nagreresulta sa maraming complicado at nakakasira na epekto sa mundo at mga tao nito. Dito nakabatay rin ang malaking porsyento ng ating kabuhayan at pinagkukuhanan ng “raw materials” na ginagamit natin sa industrilisasyon tulad ng mga puno, metal, alahas at iba pa. Ito rin ay nakakatulong sa paglaganap ng ating ekonomiya. Sa yamang lupa rin natin nakukuha ang ating mga pagkain at kailangan sa buhay tulad ng mga palay, prutas, gulay at marami pang iba.

            Maraming naitutulong ang pag-iingat at pag-isip sa ating mga ginagawa. Sa simpleng pag-“segregate” lamang at pagtapon ng ating basura sa naturang tamang lugar ay malaking tulong na upang mapaalagaan natin ang ating kalikasan. Kahit sino man ay makakatulong upang mapangalagaan ang isa sa ating mga yamang kalikasan upang pati ang susunod na henerasayon ay makapagbenepisyo at makakita rin nito.

“Sa kalikasan, ang lahat ng bagay ay magkakaugnay, at pinagbabayaran na natin ngayon ang ating nakaraang mga pagkakamali.”—Magasing African Wildlife. Ang tawag ng ilan ditto ay ecological footprint. Ito ang sukatan ng paggamit ng tao sa mga likas yaman kung ihahambing sa kakayahan ng lupa na mapalitan ang mga ito. Ayon sa World Wildlife Fund, ang pang globong ecological footprint ay hindi balance mula pa noong dekadang 1980. Pero isa lamang itong indikasyon ng matinding pamiminsala sa ating kapaligiran.

Isa pang sukatan ang kalagayan ng mga ekosistema sa lupa. Ang salitang “ekosistema” ay tumutukoy sa masalimuot napagtutulungan ng lahat ng organism sa isang likas na kapaligiran, kasali na ang buháy at walang buhay na materya. Ang kabuuan at mahusay na kalagayan ng mga ekosistemang ito—ipinakikita sa maraming gubat, tubig-tabang, at mga uri ng hayop at halaman sa dagat na tinutustusan ng mga ito—ang bumubuo sa tinatawag na Living Planet Index ng World Wildlife Fund. Mula 1970 hanggang 2000, bumulusok ang index na ito nang mga 37 porsiyento.


Hindi magtatagal at ang ating mga likas yaman ay hindi na sapat para sa bilang ng populasyon ng mundo. Nararapat na gamitin ang mga ito sa tama at mapapakinabangan na mga aksyon at pag-eensayo. 

1 comment: